فهرست مطالب

تشخیص بیماری SMA با ۲ روش MLPA و Real-Time PCR

تشخیص بیماری SMA با ۲ روش MLPA و Real-Time PCR صورت میگیرد که از رایجترین روش های تشخیص بیماری آتروفی عضلانی-نخاعی هستند. بیماری SMA از بیماری‌های ژنتیکی مرتبط به عصب و عضله بوده که عمدتاً به علت حذف همزمان ژن SMN1 رخ می‌دهد. در حال حاضر اولین خط مبارزه با SMA آزمایش غربالگری به منظور بررسی ناقل بودن والدین است تا از تولد نوزاد مبتلا جلوگیری شود. مرحله بعد بررسی بیماری در نوزادان متولد شده برای شروع درمان آتروفی عضلانی نخاعی است. با توجه به آمار بالای ازدواج فامیلی در ایران، تشخیص این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است و روش‌های مختلفی برای شناسایی SMA وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان بهMLPA (Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification)  و Real-Time PCR  اشاره کرد. در ادامه، این دو روش را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.

تشخیص بیماری SMA با روش MLPA:

مبانی روش MLPA

MLPA  یک روش مبتنی بر پروب‌های الیگونوکلئوتیدی خاص است که برای تشخیص تغییرات تعداد کپی ژن استفاده می‌شود. این روش به شرح زیر است:

  1. اتصال پروب‌ها: پروب‌های اختصاصی برای نواحی هدف در نمونه DNA متصل می‌شوند.
  2. واکنش لیگاز: در صورت تطابق کامل، لیگاز دو بخش پروب را به هم متصل می‌کند.
  3. PCR  چندگانه: پروب‌های لیگاز شده در یک PCR اختصاصی تکثیر شده و در نهایت با کپیلاری الکتروفورز تجزیه و تحلیل می‌شوند.
  4. تجزیه و تحلیل داده‌ها: تعداد کپی ژن با مقایسه شدت سیگنال‌های فلورسنت اندازه‌گیری می‌شود.

ویژگی‌های تشخیص بیماری SMA با روش MLPA:

  • تشخیص تعداد کپی SMN1 و SMN2: این روش قادر است تعداد دقیق ژن‌های SMN1 و SMN2 را مشخص کند.
  • دقت بالا: MLPA توانایی تشخیص حذف‌های هتروزیگوت و هموزیگوت را دارد.
  • قابلیت تشخیص ناقلین (Carriers): با توجه به امکان شمارش تعداد کپی، این روش برای تشخیص ناقلین SMA نیز بسیار مفید است.
  • عدم تشخیص جهش‌های نقطه‌ای: MLPA فقط تغییرات تعداد کپی را تشخیص می‌دهد و قادر به شناسایی جهش‌های نقطه‌ای در SMN1 نیست.
  • نیاز به تجهیزات تخصصی: این روش به کپیلاری الکتروفورز و نرم‌افزارهای آنالیز اختصاصی نیاز دارد.
  • زمان‌بر بودن: در مقایسه با Real-Time PCR، این روش به زمان بیشتری نیاز دارد.
تشخیص بیماری SMA با روش MLPA
تشخیص بیماری SMA با روش MLPA
تشخیص بیماری SMA با روش Real-Time PCR

تشخیص بیماری SMA با روش Real-Time PCR

مبانی روش Real-Time PCR

Real-Time PCR یا qPCR یک تکنیک تکثیر و اندازه‌گیری همزمان DNA است که با استفاده از پروب‌های فلورسنتی خاص مانند TaqMan، کمیت ژن‌های SMN1 و SMN2 را مشخص می‌کند.

ویژگی‌های تشخیص بیماری SMA به روش Real-Time PCR:

  • سرعت بالا: این روش در چند ساعت قابل انجام است.
  • حساسیت و دقت بالا: Real-Time PCR می‌تواند تغییرات تعداد کپی ژن را با دقت تشخیص دهد.
    هزینه کمتر نسبت به MLPA: تجهیزات Real-Time PCR معمولاً رایج‌تر و ارزان‌تر از کپیلاری الکتروفورز هستند.
  • عدم توانایی تشخیص دقیق تعداد کپی در برخی موارد: در مواردی که تعداد کپی SMN1 و SMN2 به هم نزدیک باشد، این روش ممکن است دقت کمتری داشته باشد.
  • وابستگی به طراحی مناسب پرایمر و پروب: هرگونه خطا در طراحی پروب‌های TaqMan می‌تواند منجر به نتایج نادرست شود.
  • نیاز به کنترل‌های داخلی قوی: به دلیل حساسیت بالا، نتایج ممکن است تحت تأثیر تغییرات جزئی در شرایط آزمایشگاهی قرار گیرند.

 

جدول ویژگی های روش MLPA و RealTime PCR

ویژگی

روش  MLPA

روش  Real-Time PCR

دقت در تعیین تعداد کپی

بسیار دقیق، تعداد دقیق کپی‌های SMN1  و  SMN2

دقیق اما در برخی موارد چالش‌برانگیز

امکان تشخیص ناقلین (Carriers)

بله

بله

امکان تشخیص حذف هموزیگوت بیماران  SMA

بله

بله

امکان تشخیص جهش‌های نقطه‌ای

خیر

خیر

سرعت انجام تست

متوسط (چندین ساعت تا یک روز)

سریع (چند ساعت)

هزینه

بالاتر

کمتر

تجهیزات مورد نیاز

کپیلاری الکتروفورز+ نرم‌افزار آنالیز

Real-Time PCR

نیاز به تکنیک پیشرفته

بله (تحلیل داده‌ها نیازمند تخصص است)

بله، اما ساده‌تر از  MLPA

 

نتیجه گیری

هر دو روش MLPA و Realtime PCR روش‌هایی کاربردی و دقیق برای تشخیص بیماری SMA (آتروفی عضلانی نخاعی) هستند و انتخاب میان آنها به عواملی مانند سرعت و بودجه و هدف مورد نیاز بستگی دارد. شرکت زیست فناوری کوثر به عنوان اولین تولید کننده کیت تشخیص SMA بر پایه Real Time PCR و هم به عنوان نمایندگی رسمی شرکت MRC Holland در ایران، ارائه دهنده انواع کیت‌های SMA است.

کیت RealSure SMA DTekt تولید شرکت زیست فناوری کوثر به همراه یک نرم افزار برای سهولت آنالیز ارائه می‌شود که تنها کافی است اطلاعات حاصل از دستگاه Real Time PCR را وارد نرم افزار کرده تا هر نمونه را تشخیص دهد. برای اطلاع دقیق و آشنایی بیشتر با این نرم افزار اینجا کلیک کنید.

MRC Holland نیز برای SMA، انواع مختلفی از محصولات برپایه MLPA با کارایی و ویژگی‌های متفاوت را ارائه میدهد که می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره با از بخش تماس با ما از طریق ارسال تیکت، تماس تلفنی و یا ایمیل، با کارشناسان مربوطه در تماس باشید.

نماینده رسمی MRC Holland

برای جزئیات بیشتر کلیک کنید

تولید کننده کیت تشخیص SMA

مشاهده صفحه محصول
منابع:

Schroth Mary, Deans Jennifer, Arya Kapil, Castro Diana, De Vivo, Darryl C., Gibbons, Melissa A., Ionita, Cristian, Kuntz, Nancy L., Lakhotia, Arpita, Neil Knierbein, Erin Scoto, Mariacristina Sejersen, Thomas Servais, Laurent Tian, Cuixia Waldrop, Megan A. Vázquez-Costa, Juan F., Spinal Muscular Atrophy Update in Best Practices, 2024, Neurology Clinical Practice, e200310, 14, 4, doi:10.1212/CPJ.0000000000200310

Prior TW, Leach ME, Finanger EL. Spinal Muscular Atrophy. 2000 Feb 24 [Updated 2024 Sep 19]. In: Adam MP, Feldman J, Mirzaa GM, et al., editors. GeneReviews [Internet]. Seattle (WA): University of Washington, Seattle; 1993-2025. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1352/

Artika IM, Dewi YP, Nainggolan IM, Siregar JE, Antonjaya U. Real-Time Polymerase Chain Reaction: Current Techniques, Applications, and Role in COVID-19 Diagnosis. Genes (Basel). 2022 Dec 16;13(12):2387. doi: 10.3390/genes13122387. PMID: 36553654; PMCID: PMC9778061.

https://www.mrcholland.com/technology/mlpa/technique

https://www.mrcholland.com/background/newborn-screening-spinal-muscular-atrophy-sma

بازگشت به لیست
قدیمی تر روش ساخت ژل الکتروفورز و بررسی محصول PCR

نوشته های مشابه

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *